onderzoek en conservatieve behandelingsopties
Na een luxatie van de knieschijf vindt meestal een spoedige repositie van de knieschijf plaats. Dit gebeurt soms spontaan door het strekken van de knie met druk op de knieschijf of op een spoedeisende hulp in het ziekenhuis. Op de polikliniek orthopedie worden patiënten pas in een latere fase gezien. De knie is dan meestal nog wel gezwollen en bij onderzoek wordt drukpijn ter plaatse van de binnenzijde van de knieschijf vastgesteld. Bij druk op de knieschijf naar de buitenzijde is een grotere verplaatsing aanwezig dan aan de niet aangedane knie. In de chronische gevallen wordt deze naar zijwaarts gerichte verplaatsing door de patiënt meteen herkend en dan is sprake van een positieve apprehensiontest. Een andere test is het vanuit buigstand actief strekken van de knie waarbij de knieschijf een knik naar de buitenzijde vertoont in het laatste traject van strekking, ook wel een J-sign genoemd.
zoals eerder al gesteld, worden eerste patellaluxaties, zeker als deze het gevolg zijn van een trauma, conservatief behandeld met een vorm van immobilisatie gedurende 4 tot 6 weken. Als sprake is van een lateralisatie van de knieschijf na een luxatie kan ook nog eerst conservatief worden behandeld alvorens een operatie te overwegen.
De opties voor conservatieve behandeling zijn:
- fysiotherapie
Met de fysiotherapie wordt de bovenbeensmusculatuur getraind en in het bijzonder de vastus medialis. Op de foto wordt het krachtenspel op de knieschijf met richtingen aangeduid. De resulterende vector is naar buiten/boven gericht. Gerichte training kan afwijkende spierkracht corrigeren.
- corrigerende steunzolen
Ten gevolge van een doorgezakt gewelf van de binnenzijde van de voet (platvoeten) kan de knie naar binnen draaien (kneeing-in). De kneeing-in die ook een uiting kan zijn van onvoldoende kracht en coördinatie van de bovenbeensmusculatuur en een dysfunctie op heupniveau, vergroot de kans op lateralisatie en soms luxatie van de knieschijf. Op de foto is de relatie tussen voet, knie en heup afgebeeld bij de naar binnengedraaide knie. Een verplaatsing van de knieschijf naar buiten met een vergrote luxatie kans tot gevolg, kan met de foto goed worden voorgesteld.
- brace behandeling
De brace waarin vaak een silastic sling is verwerkt die de knieschijf naar de binnenzijde drukt, is een optie vooral bij kinderen in de groei en oudere patiënten. Braces worden ook voorgeschreven ten tijde van sporthervatting na een operatieve behandeling. Er zijn meerdere braces beschikbaar. Goede passing is wel belangrijk.
- McConnell tape behandeling
Deze behandeling, door een Australische fysiotherapeute ontwikkeld, heeft een meer diagnostische functie vooral bij pijnklachten in het patellofemorale gewricht. Pijnklachten kunnen hun origine vinden bij lateralisatie van de knieschijf en na een luxatie van de knieschijf. De tape voorkomt de verplaatsing naar de buitenzijde. Door rek van de tape is een tapewissel regelmatig noodzakelijk. Bij een overgevoelige huid en behaarde huid is deze behandeling minder geschikt.
- medical taping
Deze meer recente ontwikkeling biedt vooral steun tijdens sportbeoefening en wordt ook toegepast bij de terugkeer na een operatieve behandeling. De tape wordt in allerlei kleuren geleverd en op vele gewrichten toegepast. Het vereist enige ervaring van de fysiotherapeut om de tape goed aan te brengen.