Oorzaken letsel voorste kruisband

Een ruptuur van de voorste kruisband komt voor bij 1 op de 3000 mensen. Er is meestal een behoorlijke kracht nodig om de voorste kruisband te scheuren. Dit betreft overigens meestal geen direct letsel! De meeste kruisbanden (90%) scheuren op een moment dat er vaak geen lichamelijk contact is. Het onderbeen draait in de meeste gevallen naar buiten in combinatie met een zogenaamde X-stand van de knie (valgus/exorotatie trauma). Op de hockey foto rechts is dit trauma goed herkenbaar. Minder frequent is er sprake van een direct trauma zoals op de  voetbal foto links.
De voorste kruisband scheurt in 45 milliseconden! De beelden worden op de sportvelden vanuit meerdere cameraposities gefilmd en in de slowmotion is het trauma goed te zien. De gevolgen van dit trauma van de knie zijn groot! Het is de "hartaanval" van de knie!

Sportletsels vormen de belangrijkste oorzaak. In absolute aantallen staat de voetbalsport (zaal en veldvoetbal) op de eerste plaats als oorzaak voor het kruisbandletsel, maar als het aantal uren sport per jaar en per sporter wordt beschouwd staat het skiën op eenzame hoogte. Het betreft meestal ook complexe meervoudige kniebandletsels bij de skiër. Ongevallen in het verkeer komen ook vaak voor. Soms hoort de patiënt een knap of knoep of scheurend geluid en heeft het gevoel of het bovenbeen even loskomt van het onderbeen.

Het gebaar van op elkaar draaiende vuisten, ook wel knokkelgebaar of knuckle-sign genoemd, is een omineus teken en representeert het gevoel dat een patiënt had ten tijde van het ongeval. Vaak is er ook sprake van een directe zwelling van de knie door een bloeding. Een bloeding hoeft niet altijd acuut (binnen twee uur) te ontstaan maar kan zich ook in de loop van enkele uren of een dagdeel ontwikkelen. Bloed in de knie betekent in 75% van de gevallen een gescheurde (voorste) kruisband. In ongeveer 20% wordt de bloeding door een scheur van de meniscus veroorzaakt en de overige 5% wordt veroorzaakt door een slijmvliesbloeding (o.a. bij gebruik van middelen tegen bloedstolling) of fracturen in het bot, bij voorbeeld een tibiaplateau fractuur zoals op de foto rechts goed is te zien. De twee pijlen geven de fractuurlijn aan. Het laterale tibiaplateau is ingezakt ten gevolge van deze fractuur.
 

Andere oorzaken van het voorste kruisband letsel zijn de overmatige plotselinge buiging (hyperflexie) of juist de overstrekking (hyperextensie) van de knie. Zoals boven reeds gesteld is slechts in 10% van de oorzaken van het voorste kruisband letsel een direct trauma de oorzaak. Op de foto links is goed te zien hoe het inwerkend geweld van voor aanleiding is tot een overstrekking van de knie leidend tot een scheur van de voorste kruisband. De patiënt vertelt vaak dat hij de bepaalde activiteit waarbij de kruisband scheurde al “duizenden keren” heeft gedaan. Vermoeidheid speelt vaak ook een belangrijke rol. De coördinatieve eigenschappen zijn dan verminderd en de automatismen van de motoriek van de sporter eveneens.