Veel gestelde vragen

Moet een gescheurde kruisband altijd geopereerd worden?

Zoals boven al gesteld wordt er individueel bepaald of er een noodzaak is om de stabiliteit te herstellen. De mate van instabiliteit speelt daarbij een belangrijke rol en de conditie van de knie eveneens. Leeftijd speelt geen rol. Bij milde instabiliteitklachten (bij voorbeeld alleen tijdens vermoeidheid) kan gekozen worden voor een conservatief beleid. Indien alleen instabiliteit wordt ervaren bij verhoogde belastingsmomenten kan voor deze momenten ook een brace worden gedragen. De behandeling wordt derhalve geindividualiseerd!

is een voorste kruisband operatie een "reconstructie" van de voorste kruisband?

In de "dikke van Dalen" wordt een reconstructie omschreven als "het terugbrengen in de oorspronkelijke staat". Met alle huidige kennis en moderne operatie technieken kun je niet spreken van een reconstructie van de voorste kruisband. Een betere term is een VKB procedure of VKB operatie. We plaatsen een structuur in de knie die de functie van de voorste kruisband nabootst en het is dus geen oorspronkelijke VKB structuur.

Voorkomt een operatieve behandeling dat de knie een slijtage ontwikkelt?

Met de operatieve behandeling wordt de kans op een toekomstige slijtage weliswaar verkleind maar niet voorkomen. Dat geldt overigens ook voor de conservatieve behandelingen. Er zijn meerdere factoren die de kans op slijtage beïnvloeden zoals overgewicht, zware kniebelastende sport of werkzaamheden, een as afwijking, verwijdering van de menisci, al aanwezige schade van kraakbeen in de knie en soms zijn er erfelijke oorzaken die een vervroegde slijtage van een knie veroorzaken. Vaak duurt het vele jaren (>20 jaar) voordat een artrose zich heeft ontwikkeld en dan ook klachten en beperkingen geeft.

Wat is het beste moment om een knie te stabiliseren?

Het letsel van de voorste kruisband wordt meestal niet acuut (dezelfde dag of week) geopereerd. De kans op complicaties is dan groter. Men brengt liever geen tweede trauma toe aan een knie zo kort na het eerste knietrauma. Als er een indicatie is voor operatieve behandeling wordt meestal 4 tot 6 weken gewacht met de operatie. De knie komt dan tot rust (minder pijn, volledige strekking en geringe zwelling) en kan door de fysiotherapeut worden voorbereid voor de operatieve behandeling. Het bloed in de knie is opgeruimd en de beweeglijkheid is verbeterd. Meestal wordt getracht de knie binnen 3 tot 6 maanden te behandelen als er sprake is van instabiliteit.

Wat is de kans dat een voorste kruisband opnieuw scheurt?

In feite moet worden gesteld dat de nieuwe kruisband zich gedraagt als de oorspronkelijke kruisband en dat er een nieuwe scheur kan optreden indien het trauma erg genoeg is. In de topsport zijn daar genoeg voorbeelden van.

Kan een kruisbandplastiek nog eens worden geopereerd als deze onverhoopt opnieuw scheurt?

Ja, in principe is dit mogelijk maar dan is de voorspelbaarheid van het functionele resultaat minder groot. De keuze van het transplantaat wordt bepaald door de eerste operatie. De gezonde knie wordt meestal niet gebruikt als donor voor de kniepees of de hamstrings. Een donorpees is soms een goed alternatief.

Kan de revalidatie niet korter?

Neen, voor een optimaal resultaat is een revalidatie periode van minimaal 6 tot 9 maanden vereist. De duur van de revalidatie wordt bepaald door het uiteindelijke gewenste niveau van functioneren in werk of sport. Op dit moment wordt zelfs geadviseerd om de revalidatie 9 tot 12 maanden te laten duren. Een versnelde revalidatie leidt eerder tot verlies dan tot winst. De profvoetballers genezen niet sneller dan de amateursporters, zij hebben vaak andere argumenten om weer snel op het oude prestatie niveau terug te keren. Het is goed om te weten dat 84% van de niet-professionele sporters op het oude sportniveau denkt te zijn na 12 maanden revalidatie, slechts 24% bereikt daadwerkelijk dit doel. (Webster & Feller 2019). Dat zegt wel iets over verwachtingen en realiteit!

Welke keuze is beter? Hamstrings of kniepees of rectuspees?

Er zijn ten aanzien van deze keuze geen verschillen in het uiteindelijke resultaat van behandeling.
Het succes van de operatie hangt af van correcte plaatsing van de tunnels in bovenbeen en onderbeen, het op juiste spanning inbrengen van de nieuwe kruisband, adequate fixatie van de nieuwe kruisband en een goede revalidatie bij een ervaren fysiotherapeut.
De botblokjes groeien iets sneller in dan de pezen in de bottunnels maar daar staat weer tegenover dat bij hamstrings en de rectuspees in een kleiner percentage pijnklachten worden gezien en gemakkelijker de knie kan worden gebogen na de operatie.

Wat is het risico van overdraagbare ziekten als het HIV virus en Hepatitis B bij gebruik van donormateriaal?

Dit risico is door de screening van de donoren nihil. In feite heeft het donormateriaal de eigenschappen van de donor niet meer. Bovendien zijn de materialen bestraald ten behoeve van sterilisatie.

Moet ik na de operatie een brace dragen?

Alleen in de eerste 6 weken na operatie wordt op indicatie een zogenaamde revalidatie brace voorgeschreven. Als de voorste kruisband is uitbehandeld wordt in principe geen brace meer noodzakelijk geacht.

Mijn knie maakt allerlei geluiden. Wat is hiervan de oorzaak en ontstaat er schade in de knie?

In het verloop van de revalidatie doorloopt de knie een aantal biologische herstelfasen. De sporing van de knieschijf is ten gevolge van de atrofie (volume verlies) van de bovenbeenmusculatuur verstoord hetgeen gepaard kan gaan met krakende of knoepende sensaties in het strekapparaat. Deze geluiden verdwijnen meestal vanzelf als de spierkracht verbetert. Bij inactiviteit (altijd vermijden!) kunnen in de knie verklevingen (adhesies) ontstaan die ook geluiden kunnen veroorzaken. Alleen als de geluiden gepaard gaan met de vorming van vocht , (pseudo)slotgevoel of met pijn is het verstandig te overleggen met de operateur. In het merendeel der gevallen hebben de geluiden in de knie geen consequenties ten aanzien van toekomstige schade in het kniegewricht..

Moeten de schroeven worden verwijderd?

De bioresorbeerbare schroeven die gemaakt zijn van hydroxyapatiet/tricalciumfosfaat of van polylactaat of een andere lichaamsvriendelijke stof lossen in de loop van enkele jaren op en hier merkt de patiënt niets van. Indien er metalen schroeven worden gebruikt behoeven de schroeven ook niet te worden verwijderd tenzij er klachten bestaan gerelateerd aan de schroef maar dit komt zelden voor. Bij een revisie operatie moeten de metalen schroeven wel worden verwijderd teneinde een nieuwe tunnel te kunnen boren en de nieuwe kruisband te fixeren.

Ik ervaar lokale pijnklachten ter plaatse van het scheenbeen, net onder de gewrichtspleet, wat is hiervan de oorzaak?

Er wordt een tunnel geboord in het scheenbeen om de plastiek in te brengen. Ter plaatse kan het botvlies (periost) dat veel zenuwuiteinden bevat worden geprikkeld en dit is de oorzaak van de pijn. Meestal verdwijnt de pijn na enige weken tot maanden. Frictie technieken bij de fysiotherapeut kunnen effect hebben en in een enkel geval is een bezoek aan de pijnspecialist nodig voor een zenuwblokkade. Sporadisch vindt een lokale exploratie plaats om de geirriteerde zenuwuiteinden te verdoven.

Ik ervaar een verdoofd huidgebied aan de buitenzijde van het onderbeen net onder de knie. Wat is de oorzaak?

Deze vraag wordt ook beantwoord in de rubriek "artrose". De kruisende zenuwtakjes ter plaatse van de huidsnede worden soms doorgesneden. Zij veroorzaken de doofheid van de huid die in enkele maanden meestal verbetert. Ook de voorzijde van het scheenbeen kan soms tijdelijk verdoofd zijn.

Als ik mijn knie verdraai tijdens de wintersport met VKB letsel tot gevolg, moet ik mij dan ter plekke laten opereren?

Dat advies wordt ter plaatse vaak wel gegeven maar het strookt niet met de richtlijn van de Nederlandse Orthopedische Vereniging (NOV). In principe hoeft een voorste kruisbandletsel niet acuut geopereerd te worden. Ongeveer 50 tot 60% van de letsels resulteert uiteindelijk na conservatieve behandeling in een functioneel stabiele knie. Een voorbeeld: een 55 jarige matig sportieve dame scheurt haar voorste kruisband tijdens een wintersport vakantie en krijgt na een röntgenfoto en een MRI van de knie het advies direct te opereren. Zij weigert dit en blijkt 8 weken na het ongeval bij poliklinische controle in nederland geen klachten meer te hebben en heeft bij onderzoek een volledig stabiele knie! Een directe operatieve behandeling zou in dit geval dus op verkeerde indicatie berusten en bovendien scheelt het haar 9 tot 12 maanden revalidatie en heeft zij niet het risico op een infectie ed.

Wanneer mag ik weer gaan werken?

Hervatting van werkzaamheden is afhankelijk van het type werk dat iemand verricht. Bij een zittende functie is de hervatting meestal snel mogelijk. Het is belangrijk niet te lang met afhangend been en een gebogen knie te werken in verband met een mogelijke strekbeperking en zwelling van de knie. Bij meer kniebelastende functies is het altijd verstandig overleg te plegen met de behandelend arts.

wanneer mag ik weer sporten?

zie hiervoor de rubriek Return to Play op deze website! Overleg altijd met het behandelend team (sportarts, operateur en fysiotherapeut).